De afpaling is meestal een rechtstreeks gevolg van een opmeting, maar er bestaat ook een procedure op zich die de afpaling regelt, al dan niet gerechtelijk.
Niemand anders dan de landmeter mag een afpaling tussen twee eigendommen uitvoeren.
Afpaling in der minne
Stel: twee buren hebben een gemeenschappelijke grens die onzeker of niet meer goed zichtbaar is.
Op gezamelijk initiatief en met gedeelde kosten, kunnen ze een landmeter aanstellen die neutraal, onafhankelijk en deskundig de grens bepaalt.
We noemen dit "in der minne" omdat dit soort afpaling zonder enige gerechtelijke procedure kan afgehandeld worden.
Gerechtelijke afpaling
Wanneer er geen afpaling in der minne mogelijk is, dan heeft ieder belanghebbende partij het recht om de afpaling te eisen. Dit recht kan niemand ontnomen worden en kan niet verjaren.
Via een verzoek bij de vrederechter, wordt er een landmeter aangesteld om de afpaling uit te voeren.